1. Alize Rüzgârları
30° enlemleri çevresindeki dinamik yüksek basınç alanlarından Ekvator çevresindeki termik alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır. 19. yy. da yelkenli gemiler, bu rüzgârlardan çokça yararlanarak kıtalar arası seyahat ettiklerinden ticaret rüzgârları ismi de verilmiştir. Alizeler, Batı ve Kutup rüzgârlarına göre daha düzenlidirler. Hızları 15 ile 40 km/saat arasında değişir. ünya’nın dönüşünden etkilenerek savrulurlar ve yön değiştirirler. Buna bağlı olarak Kuzey Yarım Küre’de kuzeydoğudan, Güney Yarım Küre’de güneydoğu’dan eserler. 30° enlemlerindeki çöl bölgelerinden esen alizeler kuru ve sıcak karaktere sahiptirler. Ancak deniz üzerinden geçtikleri yerlerde, bünyelerine nem alarak özellikle tropikal kuşaktaki karaların doğu kıyılarına yağış bırakırlar. Bu rüzgârın ilk hareket merkezleri genellikle tropikal çöller olduğundan, karalar üzerinden geçtikleri yerlere toz sürüklerler. Farklı yarım kürelerden Ekvator’a kadar gelen Alizeler, yoğunluk ve sıcaklık şartları bakımından birbirine
benzediğinden kısa sürede karışarak, durgun bir havanın oluşmasına neden olurlar.
2. Batı Rüzgârları
30° enlemlerindeki dinamik yüksek basınç kuşaklarından, 60° enlemleri çevresindeki dinamik alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır. Dünya’nın dönüşünden etkilenerek, Kuzey Yarım Küre’de güneybatı’dan, Güney Yarım Küre’de kuzeybatı’dan eserler. Orta Kuşak’ta okyanusa komşu karalar üzerinde, özellikle kış mevsiminde etkileri artar. Okyanuslar üzerinden geçtikleri yerlerde bünyelerine nem olarak, karaların batı kıyılarına bol miktarda yamaç yağışı bırakırlar. Yönleri ve hızlarında yıl içerisinde değişiklikler görülür. Bu değişiklikte mevsimlik alçak ve yüksek basınç merkezlerinin devreye girmesinin etkisi vardır.
Batı rüzgârları, Alizeler’de olduğu gibi karalar üzerinde etkili olduğu yerlerde sıcak ve kuru özellik gösterirler. Ancak denizler
üzerinden geçtikleri yerlerde ise bünyelerine nem alırlar. Özellikle Kuzey Yarım Küre’de karalar üzerinde kış ve yaz mevsiminde ortaya çıkan mevsimlik termik alçak ve yüksek basınç alanları, Batı rüzgârlarının gelişmesini önler. Bu nedenle Kuzey Yarım Küre’de batı rüzgârları okyanuslar üzerinde daha fazla gelişirler. Güney Yarım Küre’de etkili olan batı rüzgârlarının yön ve
hızları daha az değişir. Bunun sebebi 60° enlemlerinin tamamına yakınının denizlerden oluşması nedeniyle dinamik
alçak basıncın yıl içerisinde çok fazla değişmemesidir. Batı rüzgârları, Atlas Okyanus’un kuzeyinde daha güçlü eserler
ve Batı Avrupa kıyılarında etkili olan ılıman okyanus ikliminin genel karakterlerinin ortaya çıkmasında etkilidirler.
3. Kutup Rüzgârları
Kutuplardaki termik yüksek basınç alanlarından, 60° enlemleri çevresindeki dinamik alçak basınç merkezlerine doğru esen rüzgârlardır. Soğuk ve kurudurlar, bu nedenle yağış getirmezler. Etkili oldukları yerlerde sıcaklığı düşürürler. Batı ve Alize rüzgârlarında olduğu gibi Dünya’nın dönüşünden dolayı Kuzey Yarım Küre’de sağa, Güney Yarım Küre’de sola doğru saparlar.
