Asya’da Demiryolları
Bu büyük kara kütlesi demiryolu bakımından fakirdir. Bu kıtada geniş alanlarda hiç demiryoluna rastlanmaz. Asya’da demiryollarının az gelişmiş olmasında, kuşkusuz, çeşitli faktörler rol oynamıştır. Fiziki coğrafya koşulları kıtanın büyük bir bölümünde demiryollarının gerek inşa gerekse bakımını güçleştirecek durumdadır. Kıtada yüksek yaylalar ve dağlar büyük bir yer tutmaktadır; yer yer geniş çöller bulunmaktadır. Kıtada gerçi geniş nüfus kütleleri varsada, ekonomik faaliyetlerin henüz geniş çapta geçim tipi olması, kıtanın büyük kısmında ulaşım faaliyetlerinin gelişmesine olumlu zemin hazırlamamıştır.
Bu kıtada ilk demiryolları Avrupalılar tarafından etki hatları olarak kurulmuşlar; fakat ticari amaçlar yanında siyasal ve stratejik çıkarlarda önemli rol oynamıştır. Yeryüzündeki demiryollarının yanlızca % 14’nün yer aldığı Asya’daki demiryollarının %90’ı kıtanın güney ve doğusunda; Hindistan, Pakistan, Çin ve Japonya’da toplanmıştır. Asya ülkelerindeki demiryolları ayrı sistemler halindedir birbirleriyle ilişkileri çok azdır.
Hindistan, 64 bin km dolayındaki demiryollarıyla dünyanın demiryolu uzunluğu bakımından 4. ülkesidir. Hindistan’da demiryollarının inşaatı 19. yy ortalarında başlamışsa da, asıl gelişimi 1859’dan sonra olmuştur.
Hindistan’da demiryolu ağının şekillenmesinde İngiliz hükümetinin stratejik amaçlarının etkisi büyüktür.
Asya’da demiryolu bakımından Japonya önde gelir. Kilometre kareye 7.6 km uzunluğunda demiryolu düşmektedir.
Japon demiryolları ülkedeki toplam yük trafiğinin %30’unu taşımaktadır.
Çin ise Asya’da demiryolu uzunluğu bakımından önde gelen ülkelerden birisi ve dünyanın en büyük demiryolu ve vagon yapımcısıdır. Fakat yinede demiryolları ülke yüz ölçümüne oranla çok azdır. Aynı zamanda hızlı tren hatlarının inşasına da başlanan Çin’de ilk servis 2007’de Beijing ile Tiençin arasında başlamıştır.
Çin, enerji kaynağı olarak kendi maden kömürü yataklarından yararlandığı için dünya buharlı tren imal eden tek ülke olarak kalmıştır.
